Potężna kara dla polskiego banku. Poszło o wakacje kredytowe
Jeden z największych banków w Polsce musi zapłacić wielomilionową grzywnę. UOKiK dopatrzył się poważnych naruszeń praw konsumentów. Sprawa dotyczy błędnego naliczania wakacji kredytowych.
Kara dla Pekao za wakacje kredytowe
Prezes UOKiK nie odpuszcza instytucjom finansowym, które próbowały naginać przepisy na swoją korzyść. Tym razem na celowniku znalazła się Grupa Pekao, a konkretnie Bank Polska Kasa Opieki SA oraz Pekao Bank Hipoteczny SA. Urząd zakończył właśnie postępowanie, które wykazało systemowe nieprawidłowości.
Wnioski są miażdżące dla bankowców. Okazuje się, że sposób, w jaki te instytucje realizowały wnioski o ustawowe wakacje kredytowe, był niezgodny z prawem. Finał tej sprawy to kara w łącznej wysokości blisko 119 mln złotych. Banki będą też musiały poinformować klientów o swoich błędach.
Dziwna matematyka banku
Mechanizm, który zakwestionował UOKiK, był niekorzystny dla klientów na dwóch poziomach. Banki stosowały specyficzny przelicznik czasu. Jeśli klient składał wniosek o zawieszenie raty w trakcie trwania miesiąca (np. w połowie marca), bank nie zawieszał spłaty na pełny miesiąc. Uznawał jedynie okres od dnia złożenia wniosku do końca miesiąca.
To oznaczało, że zamiast miesiąca "oddechu", klient otrzymywał na przykład tylko 15 dni wolnego od raty. Jednak prawdziwy problem pojawiał się przy wydłużaniu okresu kredytowania. Tutaj banki nie były już tak skrupulatne w liczeniu dni.
Mimo że wakacje kredytowe trwały faktycznie krócej (np. wspomniane kilkanaście dni), bank automatycznie wydłużał cały okres kredytowania o pełny miesiąc. Działało to na niekorzyść konsumenta. Klient spłacał kredyt dłużej, niż wynikałoby to z faktycznego zawieszenia. To z kolei mogło prowadzić do wzrostu całkowitego kosztu kredytu przez dodatkowe odsetki.
Prawie 120 mln zł kary
Prezes UOKiK podkreślił w swojej decyzji, że takie działanie wypaczało sens ustawy. Pomoc miała być realnym wsparciem w czasie szalejącej inflacji, a nie okazją dla banku do naliczania dodatkowych kosztów w przyszłości.
Możliwość zawieszenia spłaty części rat kredytu hipotecznego miała stanowić realne wsparcie dla kredytobiorców w okresie wysokiej inflacji i skokowego wzrostu kosztów obsługi kredytów. Wydłużanie okresu kredytowania bardziej niż wynikało to z rzeczywistego czasu zawieszenia spłat narażało konsumentów na podniesienie całkowitych kosztów zobowiązania. W efekcie wakacje kredytowe były mniej korzystne, niż nakazywała to ustawa.
Większość banków po interwencjach Urzędu zmieniła swoje praktyki. W przypadku grupy Pekao skończyło się na karach finansowych. Bank Polska Kasa Opieki SA ma zapłacić ponad 117,8 mln zł, a Pekao Bank Hipoteczny SA ponad 1,1 mln zł. Praktyki te zostały już zaniechane – odpowiednio z końcem 2023 i 2024 roku.
Warto pamiętać, że decyzja Prezesa UOKiK nie jest jeszcze prawomocna. Banki mają prawo odwołać się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, co zapewne wydłuży ostateczne zamknięcie tej sprawy.
