Masz siwe włosy? To dobry znak, ale powód jest zaskakujący

Siwienie od dawna uznawane jest za naturalny objaw starzenia. Najnowsze badania pokazują jednak, że utrata pigmentu w włosach może być częścią mechanizmu ochronnego organizmu przed nowotworami.

Siwe włosy – znak starzenia czy mechanizm obronny przed rakiem?

W mieszkach włosowych znajdują się komórki macierzyste melanocytów, które odpowiadają za produkcję barwnika. Normalnie regenerują się cyklicznie, zapewniając kolor włosów przez większość życia.

Każdego dnia DNA naszych komórek jest narażone na uszkodzenia – przez promieniowanie UV, chemikalia czy naturalne procesy metaboliczne. Takie uszkodzenia mogą prowadzić zarówno do starzenia, jak i do rozwoju raka.

Gdy komórki macierzyste melanocytów doznają poważnych uszkodzeń DNA, uruchamiają proces zwany seno-dyferencjacją. Oznacza to, że dojrzewają w komórki barwnikowe, a następnie znikają z puli komórek macierzystych. Efektem jest stopniowe siwienie włosów. Ten mechanizm działa jak samopoświęcenie komórki, która woli się wycofać, niż ryzykować mutacje prowadzące do raka.

Nie każde uszkodzenie DNA uruchamia ten proces obronny. W eksperymentach na myszach wykazano, że pod wpływem silnych czynników rakotwórczych lub promieniowania UV komórki macierzyste mogą zamiast tego kontynuować podziały mimo uszkodzeń. W takich warunkach powstaje środowisko sprzyjające rozwojowi czerniaka.

Naukowcy opisują to jako "antagonistyczne losy": w jednym scenariuszu komórki niszczą same siebie, co prowadzi do siwienia, w drugim – uszkodzone komórki przetrwają i mogą stać się zalążkiem nowotworu.

Siwe włosy nie są bezpośrednią ochroną przed rakiem, lecz skutkiem ubocznym procesu eliminacji ryzykownych komórek. Gdy mechanizm zawodzi, rośnie ryzyko nowotworów, co może tłumaczyć, dlaczego wraz z wiekiem częściej chorujemy na raka.

Badania przeprowadzono na myszach, więc konieczne są dalsze testy na ludziach. Mimo to odkrycie otwiera nowe kierunki w badaniach nad starzeniem i nowotworami – być może w przyszłości uda się opracować terapie wzmacniające naturalne mechanizmy obronne organizmu.